IN MEMORIAM TONI BURGERING (1936-2017)

Op zondag 21 mei 2017 overleed kunstenaar Toni Burgering. Het Algemeen Dagblad/Rotterdams Dagblad herdacht hem als ‘neon-kunstenaar’, befaamd vanwege de dichtregel van Lucebert ALLES VAN WAARDE IS WEERLOOS. De dichtregel, in kleurrijk neon geplaatst op het dak van verzekeringsmaatschappij Nieuw Rotterdam aan de Blaak, verwelkomde jarenlang treinreizigers die de stad aandeden of eruit vertrokken. Ook na het verdwijnen van het luchtspoor bleef de regel een beeldmerk van Rotterdam. De eigenaren en gebruikers van het gebouw, waarop de regel prijkte, wisselden zich in hoog tempo af, maar het neonkunstwerk werd steeds gehandhaafd. Een aantal jaren geleden werd de regel in verband met renovatie werkzaamheden tijdelijk verwijderd, maar onlangs, vlak voor Toni’s dood, keerde de regel weer terug op zijn vertrouwde plek.

 

toni home
 

De kunstenaar maakte meer beelden in de openbare ruimte van Rotterdam. Voor de gevel van de oude bibliotheek maakte hij een muurschildering van het Schoolrapport van Bob den Uyl (1989). Ook ontwierp hij met Question of Balance (2006) een lichtsculptuur op het Evenaarsplein in Prins Alexander en plaatste hij in neon de dichtregel van Gerrit Kouwenaar Wie meer wil weten, moet woorden eten (2008) op het dak van de bibliotheek aan het Grote Visserijplein. Toni verkeerde graag in het gezelschap van schrijvers en dichters. Toni werd in 1936 geboren in Barneveld (hij decoreerde onder meer het gemeentehuis van zijn geboorteplaats). In Arnhem begon hij zijn loopbaan als bioscoopreclameschilder en in Rotterdam kluste hij bij als etaleur van Vroom & Dreesmann. Hij bezocht de Rotterdamse kunstacademie en ontwikkelde een bijzondere belangstelling voor popart. Gedurende de jaren 1961-1964 exposeerde hij in het Groothandelsgebouw en het gebouw van de AMVJ. Dankzij Wim Gijzen en Woody van Amen kreeg zijn kunstenaarsbestaan een professionele inbedding. Met zijn kwajongensgedrag, branie en knalgele pakken was Toni was een opvallende verschijning in Rotterdam. Hij was gefascineerd door de jongerencultuur in de Verenigde Staten: consumentisme, ruimtevaart, erotiek en popmuziek zouden een grote rol in zijn werk gaan spelen. toni-warholOok hield hij aan Amerika een blijvende liefde voor neon over. Hij bezocht het lanceerstation van de Apollo-raketten op Cape Kennedy, ontmoette acteurs en actrices op filmsets in Hollywood, bezocht jetsetfeestjes die het motto seks, drugs en rock-’n-roll hooghielden en maakte kennis met kunstenaars als Andy Warhol. In Van Amen tot Zekveld (1994) schreef Gepke Bouma: “In 1966 had Toni zijn eerste solotentoonstelling bij Galerie Delta met werk dat onverbloemd op Amerika en de Amerikaanse Pop Art was geïnspireerd. Het zijn aan seksbladen ontleende beelden van naakte vrouwen, in klassiek-erotische poses in burgerlijke interieurs of uitgestrekt op de Amerikaanse vlag. Al snel raakte hij gefascineerd door de ruimtevaart, die triomf van de technologie met mythische proporties. Zijn ruimtevaart-werken bestaan uit vlak geschilderde taferelen, naar krantenfoto’s, van in de ruimte zwevende kosmonauten of astronauten op het oppervlak van de maan.” Menselijk Monument (schets)Met die werken kreeg Toni een grote bekendheid. Verzamelaars kochten werken van hem aan en ook Museum Boijmans Van Beuningen nam werken in de Stadscollectie op. In 1970 deed hij het voorstel een enorme Saturnusraket op het Schouwburgplein te plaatsen, maar het Menselijk Monument, zoals hij het beeld noemde, werd door sponsors als grotesk van tafel geveegd. In de jaren 1970 stortte hij zich helemaal op neon. Hij maakte een tiental werken voor de openbare ruimte van Rotterdam en ook in de Kunstuitleen zijn nog steeds een aantal lichtobjecten van zijn hand te vinden. Jarenlang werkte Toni aan een plan om de Euromast in roze neon in te pakken, als een enorme suikerspin, maar sponsoracties en presentaties resulteerden niet in een concrete actie. Toni was ook een groot liefhebber van kunstwerken in de openbare ruimte. Gewapend met een fotocamera maakte hij vele tientallen ochtendwandelingen, waarbij hij sculpturen, muurschilderingen, gevelbeelden en ornamenten vastlegde. Thuis, in zijn woning aan Waterwerk in De Esch, legde hij een gigantisch beeldarchief aan dat hij in 2006 overdroeg aan Centrum Beeldende Kunst (CBK) Rotterdam. Tot op de dag van vandaag maakt de website van BKOR dankbaar gebruik van Toni’s materiaal. JLoLange tijd werkte Toni vanuit een fraai atelier in de oude bibliotheek. Omdat hij intensief betrokken was bij de vormgeving van het Onderwijsmuseum, dat zich in de oude bibliotheek aan de Nieuwe Markt vestigde, kreeg hij als dank het atelier ‘voor het leven’ aangeboden. Hier maakte hij de ontwerpen voor zijn neon-sculpturen en realiseerde hij ook een serie schilderijen van popmusici, onder wie Beyoncé, Prince, Bob Marley, Michael Jackson, Kurt Cobain en Amy Winehouse. Maar nadat het Onderwijsmuseum in 2013 uit Rotterdam vertrok, bleek de belofte ‘voor het leven’ een loos begrip. Toni Burgering was een markant kunstenaar die de hele wereld tot zijn werkterrein maakte, maar ook helemaal thuis hoorde in de ontwikkeling die Rotterdam na de Tweede Wereldoorlog doormaakt. Voor CBK Rotterdam is Toni in vele opzichten een inspirerende partner geweest, jarenlang fungeerde zijn neonwerk aan de daklijst van het pand aan de Nieuwe Binnenweg zelfs als een soort beeldmerk voor onze bezoekers. Wij zijn blij dat door een aantal andere werken in de openbare ruimte van Rotterdam zijn geest onder ons blijft.

 
Copyright 2024 toniburgering.nl.  Our site is valid CSS Our site is valid XHTML 1.0 Transitional